Historia Koła łowieckiego „Dzik" w Gorlicach
Pod koniec 1964 roku grupa myśliwych, złożona z członków istniejących już Kół Łowieckich „Ryś” w Gorlicach i „Grabina” w Bieczu postanowiła założyć nowe Koło Łowieckie. Zebranie założycielskie na którym ustalono nazwę Koła „DZIK”, przyjęto statut i wybrano zarząd odbyło się 4 grudnia 1964 roku.
Do założycieli Koła należeli: Siokało Bohdan, Huta Julian, Wojtasiewicz Zygmunt, Płatek Daniel, Malawski Jerzy, Swoboda Władysław, Szary Władysław, Czochara Roman.
Pierwszym Prezesem Koła był Siokało Bohdan, a Łowczym Koła Huta Julian.
Koło otrzymało 4 obwody łowieckie o nr 30, 44, 45, 61 o powierzchni łącznej 21 tys. ha.
Na dzierżawionych obwodach łowieckich, pierwszy plan pozyskania wynosił:
• jelenie, byki szt. 7
• łanie, cielaki szt. 16
• dziki szt. 40
W wyniku ekspansji jelenia karpackiego jaka nastąpiła w latach 1965-1975, radykalnie zmienił się plan pozyskania: jeleniowate zaczęto pozyskiwać w ilości 100 szt., a zwierzynę czarną (dziki) utrzymano na dawnym poziomie.
Wraz ze zwiększoną populacją zwierzyny płowej zwiększyła się również populacja wilka, który to w ówczesnym okresie był zwierzyną łowną. Roczne pozyskanie tego drapieżnika wynosiło średnio około 10 sztuk, co znacznie wpływało na zmniejszenie strat w pogłowiu zwierząt domowych jak i leśnych. W tym czasie pozyskiwano również: sarnę, rysia, lisa, kunę, borsuka.
Z uwagi na wzrost zadań jakie Państwo nakładało na Koła Łowieckie, następuje zwiększenie liczby członków w Kole. Zwiększający się stan liczebny członków Koła rekrutuje się spośród pracowników Fabryki Maszyn Wiertniczych i Górniczych w Gorlicach, leśników podległych Nadleśnictwom Łosie i Gorlice jak również rolników, z miejscowości na których są położone obwody łowieckie Koła.
Na uwagę zasługuje jeden z członków Koła, kolega Tomasz Pyrdoł, który od początków powstania Koła pełnił rolę strażnika, zna dobrze zwyczaje myśliwskie, jak również gwarę myśliwską, wywodzącą się w dużym stopniu z gwary góralskiej, jest również duszą każdego spotkania przy ognisku, gdy opowiadaniom myśliwskim nie ma końca.
W roku 1975 stan liczebny członków Koła wynosi 29 osób.
Do ogłoszenia stanu wojennego w Polsce działalność Koła nie ulega większym zmianom. W latach 1982 do 1990 Koło powiększa swoje szeregi, osiągając liczbę 40 członków. W tym też okresie, ze stabilnym stanem osobowym, osiągnęło wysoki stopień organizacyjny, a co za tym idzie, wykonano wiele prac mających na celu poprawę gospodarki łowieckiej.
Założono pierwsze poletka produkcyjne, jak również wiele poletek zgryzowo – zaporowych, by zmniejszać do minimum straty w uprawach rolnych okolicznych rolników. Karma pochodząca z poletek służyła do dokarmiania zwierzyny w okresach zimowych i w znaczący sposób wpływała na obniżenie kosztów utrzymania łowisk. Ważnym zagadnieniem jakie podjął Zarząd Koła jest wykonanie zasadzeń wierzby energetycznej służącej do zgryzania przez zwierzynę płową co w dużym stopniu wpływa na ograniczenie zgryzania upraw leśnych.
W celu poprawy sfery ekonomicznej Koła nawiązano kontakt z instytucją zajmującą się organizowaniem polowań dewizowych i podpisano umowę z Łowexem. Myśliwymi dewizowymi którzy upodobali sobie tereny łowieckie Koła stają się obywatele Francji. Głównym organizatorem wypraw łowieckich do Polski staje się Bernard Van Doren, wybitny myśliwy, bardzo często polujący w krajach afrykańskich, a także azjatyckich.
Współpraca na powyższym szczeblu trwa do dzisiaj, przynosi wymierne korzyści w postaci gotówki, przeznaczanej w większości na pokrycie odszkodowań, jak również zagospodarowania łowisk.
Ze względu na ciężkie warunki zimowe jakie panują w rejonie Beskidu Niskiego, Koło przeznacza duże środki pieniężne na budowę urządzeń służących dokarmianiu zwierzyny:
– budowanie magazynów pasz objętościowych (brogi),
– budowanie paśników na siano i pasze okopowe (marchew, buraki, jabłka),
– budowa posypów dla pasz treściwych (kukurydza, owies),
– wykonanie lizawek (dłubanie koryt w balach drzew, celem wykładania soli).
Członkowie Koła ufundowali pomnik Ojca Świętego Jana Pawła II. Pomnik ten znajduje się w miejscowości Wysowa przy kościele pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego, w którym również Koło ufundowało ołtarz św. Huberta.
Ponadto Koło partycypowało w kosztach ufundowania kolejnego pomnika Ojca Świętego Jana Pawła II w miejscowości Sękowa, usytuowanego przy zabytkowym kościółku z przełomu XV i XVI wieku pod wezwaniem Świętego Filipa i Jakuba. Kościół ten wpisany jest na światową listę zabytków UNESCO.
Nie bez znaczenia dla turystyki w tym regionie jest fakt wykonywanych remontów obiektów sakralnych, jak również promowanie tego regionu przez poszczególnych myśliwych na różnego typu spotkaniach integracyjnych czy sesjach naukowych.
Na terenach obwodów Koła, gdzie las wchłonął po wysiedlonych Łemkach, kapliczki, cmentarze i samotne mogiły wykonano:
– odrestaurowanie od fundamentów kapliczki Madonny Lipniańskiej,
– odrestaurowanie kapliczki w byłej wsi Lipna, wykonanej z kamieni górskich potoków, a służącej od dawna jako tymczasowe schronienie dla zabłąkanych wędrowców i myśliwych,
– odbudowę osiemnastowiecznej kapliczki usytuowanej w rejonie przełęczy na Magurze Małastowskiej, wykonanej z kamienia, odremontowanej przez myśliwych i leśników ościennych nadleśnictw, służącej kiedyś jako punkt orientacyjny dla podróżujących szlakiem węgierskim, a w czasie okupacji jako punkt kontaktowy partyzantów,
– odnowienie cmentarza wojskowego z pierwszej wojny światowej w Radocynie Górnej i stała opieka na nim,
– wybudowanie szańca kultury łemkowskiej w miejscowości Radocyna, składającej się z szeregu odnowionych kapliczek – pomników przydrożnych wykonanych z piaskowca
Członkowie Koła byli organizatorami wystaw: „XXX lat łowiectwa na Ziemi Gorlickiej”, oraz „Łowiectwo – Natura – Sztuka” na 70-lecie PZŁ – Region Gorlicki.
Zorganizowana wystawa „XXX lat łowiectwa na Ziemi Gorlickiej” poprzedzona była sesją naukową poświęconą najważniejszym problemom związanym z promocją tego regionu jako terenu atrakcyjnego dla łowiectwa i turystyki. Wystawa była przeglądem nie tylko dorobku myśliwych lecz i bogactwa przyrodniczego tego górskiego pasa przygranicznego, czyli południowej części powiatu gorlickiego. Znalazły się tu trofea eksponowane na międzynarodowych wystawach łowieckich w Nowym Sadzie, Budapeszcie, Turynie i Budziejowicach, a także wydawnictwa łowieckie i fotogramy.
Druga wielka wystawa z okazji 70-lecia PZŁ była w zasadzie wystawą regionalną, organizowana w większości przy udziale członków Koła. Pomyślana została bardzo nowocześnie z wymogami czasu i nosiła tytuł: „Łowiectwo- Natura- Sztuka.” Została zorganizowana z myślą o młodzieży, która po jej zwiedzeniu w dyskusjach z dyżurującymi tam myśliwymi i wpisach do księgi wystawowej, zmieniła pogląd i dostrzegła łowiectwo i myśliwych w nieco innym świetle i nieco na innym poziomie niż sugerowały to wcześniej różne obiegowe opinie. Wystawa została uznana jako jedną z największych w tym czasie w kraju, wysoko oceniona przez władze PZŁ, które wzięły udział w jej otwarciu.
Na uwagę zasługuje bogata twórczość literacka Łowczego Koła kolegi Juliana Huty, który na podstawie własnych przeżyć i obserwacji w środowisku myśliwskim, pisze piękne opowiadania, które ukazały się nakładem Wydawnictwa Łowiec Polski, oraz ukazują się w miesięczniku Łowiec Polski.
Zestawienie publikacji Juliana Huty
– Wspomnienia Myśliwskie
– Beskidzkie Łowy
– Dwie Pasje
– Jak to na łowach ładnie
– Drugie wydanie poprawione; Beskidzkie Łowy.
Przy wydatnej pomocy Juliana Huty po śmierci Władysława Pepery zostaje wydana książka jego autorstwa „ Wśród lasów i zwierząt Bieszczad”.
Na przełomie lat 1974 – 75 następuje przekazanie obwodu nr 30 na rzecz OHZ Polskiego Związku Łowieckiego, w wyniku czego łowiska Koła zmniejszają się do powierzchni 17 200ha.
W latach 1994 – 1997 Koło zakupiło 304.91 ha gruntów, powierzchnię tę tworzą:
– 160.00 ha lasy
– 6.50 ha zakrzaczenia
– 18.00 ha grunty orne, użytkowane jako poletka żerowe i produkcyjne
– 73.00 ha trwałe użytki zielone ( łąki i pastwiska)
– 47.41 ha nieużytki, które to też spełniają znakomitą rolę w ochronie drobnych ptaków.
Czterdziestolecie powstania Koła przypada na rok 2004. Walne Zgromadzenie Członków podejmuje decyzję o ufundowaniu Sztandaru, zlecone zostaje opracowanie wzorca, po czym zostaje On wykonany.
Na jubileusz Koła stan liczebny członków wynosił 48 osób.
Koło za swoją działalność łowiecką, hodowlę zwierzyny, propagowanie kultury myśliwskiej, ochronę zabytków kultury sakralnej zostało odznaczone:
– Złomem
– Złotym Medalem Zasługi Łowieckiej
– Medalem Świętego Huberta
– Złotym Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej
Wielu członków Koła za zasługi dla łowiectwa zostało uhonorowanych odznaczeniami łowieckimi wszystkich stopni. I tak odznaczono:
– Złomem – 3 myśliwych
– Złotym Medalem Zasługi Łowieckiej – 6 myśliwych
– Srebrnym Medalem Zasługi Łowieckiej – 9 myśliwych
– Brązowym Medalem Zasługi Łowieckiej -16 myśliwych
– Medalem Świętego Huberta – 3 myśliwych
Zwyczajem stało się w Kole uroczyste otwieranie sezonu myśliwskiego, w miesiącu październiku każdego roku. Spotkanie takie rozpoczyna się szkoleniem w zakresie bezpieczeństwa na polowaniu i regulaminu polowań, obecność na powyższym jest obowiązkowa, następnie zostaje odprawiona Msza Święta, po czym myśliwi udają się na polowanie.
Po zakończeniu polowania następuje spotkanie przy stole biesiadnym, gdzie opowiadaniom i żartom nie ma końca.
Drugim ważnym wydarzeniem w Kole w okresie jesiennym jest dzień Świętego Huberta (3 listopada). Podobnie jak na początku otwarcia sezonu polowań zbiorowych spotkanie rozpoczyna się Mszą Świętą, następnie myśliwi wraz z zaproszonymi gośćmi udają się na polowanie, po zakończeniu polowania wszyscy spotykają się na uroczystym obiedzie.
Obwody Koła to duże obszary położone w trudnym regionie Beskidu Niskiego. Z uwagi na teren górzysto- pagórkowaty, oraz ostre zimy które dają się we znaki zwierzynie, Koło uprawia 30 ha poletek żerowych wszystkie plony pozostawiając na pniu.
W okresie jesienno – zimowym członkowie Koła wykładają zwierzynie prawie 40 ton karmy. Kukurydzę, owies, sianokiszonki, buraki pastewne, marchew, jabłka, oraz suche pasze wszystko co zwierzyna potrzebuje, by przeżyć zimę i wczesną wiosnę.
Zasługującymi na uwagę są prace na rzecz ochrony łowisk, takie jak częściowe wykonanie ogrodzeń mrowisk leśnych, jak też wykonanie zastawek na potokach górskich celem zabezpieczenia wodopojów dla zwierzyny leśnej, jak również mogących służyć jako zbiorniki retencyjne czy przeciwpożarowe.
Gospodarowanie łowieckie, w tym regulacja liczebności zwierzyny jest jedną z form działalności myśliwych Koła. Optymalizacja liczebności zwierzyny poprzez polowanie wynika nie tylko z zadań gospodarki łowieckiej, utrzymania kondycji (osobniczej i populacyjnej), ale związana jest także z konieczności zapobiegania zagrożeniom związanym z szkodami w uprawach rolnych i leśnych, zapobieganiem występowania chorób zakaźnych (zwierzęcych i odzwierzęcych).
Koło z tytułu prowadzenia ekologicznego gospodarstwa rolnego o powierzchni 100 ha., w tym 0,77ha sadu (jabłonie i grusze) korzysta z dopłat unijnych, środki pieniężne uzyskane z tego tytułu pomagają w dużej mierze w prowadzeniu właściwej gospodarki hodowlanej, jak również zebrane płody rolne na dokarmianie zwierzyny.
Na szczególną uwagę zasługuje nawiązana współpraca z myśliwymi słowackimi pod względem ochrony i hodowli jelenia karpackiego.
Obecnie w obwodach Koła głównie poluje się na: jelenie – byki, łanie i cielęta, sarny – rogacze, kozy i koźlęta, oraz dziki, lisy, kuny.
Najwięcej zwierzyny grubej strzela się na polowaniach zbiorowych, w okresie od miesiąca października do końca grudnia.
Na polowaniach Koło pozyskuje średnio około 100 szt. jeleni w tym 25 jeleni – byków, oraz 50 sztuk saren w tym 25 saren – rogaczy, 35 dzików.
W ostatnich latach nastąpił spadek liczebności populacji jelenia i sarny. Jest to wynik założeń stosowanych przez Lasy Państwowe z uwagi na szkody jakie wyrządza zwierzyna płowa w uprawach leśnych, szczególnie w odnowieniach jodły, zgryzając pędy szczytowe sadzonek.
Koło dysponuje własnymi środkami transportu w postaci 3 mikrobusów terenowych UAZ i jednego UAZ-a 469B, oraz dwóch przyczep do przewozu upolowanej zwierzyny.
Koło posiada własne biuro o powierzchni 100 m2 w Gorlicach przy ulicy 3-go Maja 16/5 wyposażone w telefon, fax, komputer, kserokopiarkę. Posiedzenia Zarządu Koła odbywają się w biurze Koła w stałych dniach miesiąca (tj. pierwszą środę miesiąca) w celu umożliwienia członkom załatwienia własnych spraw związanych z przynależnością do Koła. W biurze Koła na tablicy ogłoszeń udostępniane są wszystkim członkom informacje, ogłoszenia, różne zalecania.
W roku 2007 Koło podpisało umowy dzierżawne na okres dziesięciu lat, na dwa obwody łowieckie o numerach 233 i 234 o łącznej powierzchni 13 800 ha.
Na koniec lutego 2010 roku stan osobowy Koła wynosi 61 członków.
Obecnie najważniejszym zadaniem dla Koła, jest budowa na własnej działce o powierzchni około 1 ha bazy Koła w tym magazynu pasz, garaży i domku myśliwskiego.
